Πραγματικά Γεγονότα
Στην εποχή μας, όπου όλα απομυθοποιούνται και ξεγυμνώνονται από την ουσία και την ομορφιά τους, η ημέρα της Κυριακής, που ήταν πάντα ημέρα ιερή και πολιτισμένη, έγινε ανίερη, βάρβαρη κι επικίνδυνη. Η ημέρα της Κυριακής είχε τότε στο πρόγραμμά της τον εκκλησιασμό, το καινούργιο φόρεμα, το γιορτινό τραπέζι, την επίσκεψη των φίλων, τη χαρά του Γάμου και της Βάπτισης, τον ήρεμο περίπατο και γενικότερα, μια βαθύτερη περισυλλογή και εσωτερική ανάπλαση.
Την σημερινή εποχή τα πράγματα άλλαξαν. Τα Σαββατοκύριακα, άλλοι ξημερώνονται σε κέντρα θορύβων, άλλα δέρνονται στα γήπεδα, άλλοι σκοτώνονται στους δρόμους καθώς γυρίζουν τις νυκτερινές ώρες, από φαγοπότια και ξεφαντώματα. Κι΄ όλοι αυτοί, σκοτωμένοι και τραυματίες, στην πλειοψηφία τους είναι νέοι άνθρωποι.
Υπήρχαν τον παλιό καιρό στην πατρίδα μου Σαββατοκύριακοι έξοδοι. Μόνο που αυτούς τους έκαναν οι μαθητές που πήγαιναν στο Γυμνάσιο, και που τα χωριά τους ήταν μακριά, γεγονός που τους ανάγκαζε να έχουν νοικιάσει κάποιο μικρό δωματιάκι στην πατρίδα μου, τη Δημητσάνα. Η επιστροφή τους, όμως, το απόγευμα της Κυριακής, ήταν αναίμακτη. Χρησιμοποιούσαν τα πόδια τους, τις χιλιοματωμένες από την προκαδούρα των παπουτσιών τους πατούσες τους.
Και τη δύναμη ψυχής και σώματος δεν κατέβαλαν εκείνα τα παιδιά, προκειμένου να διανύσουν την απόσταση που τους χώριζε από τα χωριά τους και που μερικές φορές ξεπερνούσε την 6ωρη πεζοπορία. Μια πεζοπορία μέσα από βουνά και λαγκάδια, κάτω από βροχή, χιόνια και λάσπη το χειμώνα και καυτό ήλιο το καλοκαίρι ...και κάθε φορά φορτωμένα τα σακούλια τους με τα φαγώσιμα της εβδομάδας.

Εκείνα τα σακούλια με τα διάφορα χρώματα, σχέδια και κεντίδια. Αυτά που οι μανάδες τους είχαν υφάνει με τραγούδια και πολλά όνειρα και που οι περισσότερες τα γέμιζαν με πόνο και στέρηση...Και τι είχαν άλλωστε για να βάλουν μέσα σ΄ αυτά εκείνο τον καιρό για να πάρουν μαζί τους τα παιδιά τους. Εξόν από λίγες χούφτες φασόλια, χυλοπίτες και τραχανά, ένα καρβέλι ψωμί-που δεν το διαπερνούσε σφαίρα σαν οι μέρες περνούσαν-λίγο τυρί, μια χούφτα ελιές, μια τσαπέλα σύκα και κανένα αυγό...
Κι άμα και τούτα ήταν λειψά, οι ηρωίδες εκείνες μανάδες τους, τα πολεμούσανε με ψέματα. Με χόρτα, με κρεμμύδια, με βλαστάρια, ακόμα και με αγκόρτσα...Κι αν αυτά δεν υπήρχαν, τα απογέμιζαν με λουλούδια...που μάζευαν από τα χωράφια...Αλλά και τα παιδιά τους δεν τους έλεγαν ποτέ το «εγώ δεν πάω, με άδειο το σακούλι μου στο σχολειό»... Αλήθεια, τι μεγαλείο έκρυβαν μέσα τους αυτές οι μανάδες! Όλες τους πάλεψαν ολόρθες τη φτώχια, ξοδεύοντας τους εαυτούς των, για εκείνους που αγάπησαν...Πώς να τις φτάσουμε εμείς εκεί ψηλά που στέκονταν...
Τα πιο πάνω λόγια αφιερώνονται στις μανάδες των παιδιών της εποχής
εκείνης, που με χίλιες δυο στερήσεις έστελναν τα παιδιά τους στο Γυμνάσιο Δημητσάνας για να μάθουν γράμματα, να γίνουν, όπως τα προέτρεπαν, «χρήσιμοι πολίτες της Κοινωνίας και άξιοι της Παρουσίας του Χριστού».
Πιο κάτω αναφέρω τα χωριά από τα οποία τα παιδιά εκείνα, φορτωμένα μ΄ εκείνα τα σακούλια της ελπίδας, δεν απογοήτευσαν τις ηρωίδες μανάδες τους, αλλά έγιναν όλα τους, μα όλα τους, άξια μέλη της Κοινωνίας και της Πατρίδας τους: Αγάλω, Αγιάννη, Αράχωβα, Ατσίχωλο, Βλόγγο, Ζάτουνα, Ζυγοβίστι, Ελληνικό, Κακουρέϊκα, Κοκκορά, Κρυονέρι, Λυκούρεσι, Λώτη, Μάρκου, Μελισσόπετρα, Παλιοχώρι, Παναγιά, Παπαδά, Παλούμπα, Πρατίτσα, Πυρί, Ράδου, Ράφτη, Ριζοσπηλιά, Σαρακίνι Ηραίας, Σαρακίνι Καρύταινας, Στεμνίτσα, Σύρνα, Σέρβου, Τριποταμιά, Ψάρι Ηραίας, Ψάρι Τρικολώνων.

Βασίλειος Σκολαρίκος
Συγγραφέας-ιστορικός ερευνητής

Αναδημοσίευση απο εφημερίδα ΑΡΚΑΔΙΚΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ