1 Προτεινόμενες Απαντήσεις Νεοελληνικής Γλώσσας 2013 A1. O συγγραφέας αντιπαραβάλλει τη ζωή στη Γη με τη ζωή σε άλλους πλανήτες επισημαίνοντας την αποξένωση του ανθρώπου από τη φύση και το συνάνθρωπο. Αρχικά, το βαθύτερο αίσθημα μοναξιάς διεγείρει το ανθρώπινο ενδιαφέρον στην αναζήτηση επικοινωνίας με άλλους κόσμους. Η επικοινωνία αυτή είναι αδύνατη, ωστόσο, η ζωή στη γη είναι άξια θαυμασμού λόγω των ποικιλόμορφων δημιουργη- μάτων της. Στη συνέχεια, αναφέρεται στη διπλή φύση του ανθρώπου ως δημιουρ- γού αλλά και ως άπληστου κατακτητή του περιβάλλοντος. Έτσι, τονίζει ότι ο άνθρω- πος πρέπει να εκτιμήσει τη ζωή σ’ αυτόν τον πλανήτη και να επιδιώξει την ουσια- στική επικοινωνία αντιμετωπίζοντας την αποξένωση με την παιδεία και τις αξίες του πολιτισμού. Οραματίζεται στο απώτερο μέλλον την ισότητα, την απουσία πολέμων και τη διαφύλαξη του περιβάλλοντος. Καταλήγει στην ανάγκη αντιμετώπισης της επίγειας μοναξιάς του ανθρώπου, πριν την επιδίωξη επαφής με άλλους κόσμους. B1. «Όσο η επικοινωνία […] πυκνώνει με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, το διαδί- κτυο και τα κινητά τηλέφωνα, τόσο η μοναξιά μας μεγαλώνει και η αποξένωση κυ- ριαρχεί.» Το διαδίκτυο και η κινητή τηλεφωνία αποτυπώνουν με τον πιο εμφατικό τρόπο τη ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας και έχουν γίνει μέρος της καθημερινής μας ζωής. Γι’ αυτό και αποτελούν έναν πολύ πιστό καθρέπτη των συνηθειών, της νοοτροπίας και της ψυχολογικής κατάστασης του σύγχρονου ανθρώπου και ο σύγ- χρονος άνθρωπος βιώνει τον απόλυτο εθισμό από τη χρήση των νέων αυτών μέσων, καταβάλλεται από ένα ιδιότυπο «σύνδρομο στέρησης» ή και καταλαμβάνεται από υστερικό εκνευρισμό και άγχος στην περίπτωση που η σύνδεση διακοπεί. Ο σύγ- χρονος άνθρωπος μπορεί να έχει εκατοντάδες φίλους στις σελίδες κοινωνικής δι- κτύωσης, ελάχιστους όμως γνωρίζει, ελάχιστους έχει συναντήσει και σε ακόμη πιο λίγους έχει επενδύσει συναισθηματικά. Αυτή η ασφαλής, ανώδυνη, επιφανειακή επικοινωνία τρέφει το υπερεγώ του σύγχρονου ανθρώπου, υποθάλπει την ανωνυ- μία και καθίσταται βασικός συνυπεύθυνος στον κατακερματισμό της κοινωνίας. Β2. α) Θεματική Περίοδος: «Αποκαλύπτεται όμως επίσης… έχει διπλή υπόσταση.» Λεπτομέρειες: «Από τη μια είναι ικανός… τα θύματα των συμφερόντων του.» Κατακλείδα: «Η υπερφίαλη αυτή στάση… το λίκνο της δικής του υπάρξεως.» β) «περιμένει λοιπόν ένα χέρι βοηθείας» «η ζωή δεν ανθίζει μόνο στη Γη» «γέννησε αριστουργήματα» «σφραγίζει την ιστορική πορεία» Β3. Ορόσημο2 α) ταυτόχρονα: συγχρόνως γέννησε: δημιούργησε αισθανθεί: νιώσει πληθαίνουν: αυξάνονται ανάλγητη: απάνθρωπη, σκληρή β) ανούσια: ουσιώδη εμφανίζεται: αφανίζεται, εκλείπει ανέφικτη: εφικτή πυκνώνει: αραιώνει υψηλά: χαμηλά Β4. α) «Είναι άραγε περιέργεια, κατακτητική διάθεση ή απλώς ένα διανοητικό παιχνίδι;»: Το ερωτηματικό εγείρει τον προβληματισμό του αναγνώστη, προσδίδει ζωντάνια και αμεσότητα στο κείμενο γεφυρώνοντας το χάσμα μεταξύ πομπού και δέκτη. Φανερώνει εκλαϊκευμένο επιστημονικό λόγο και αποτελεί στοιχείο προφορι- κού λόγου. Ενισχύει το βαθμό ενότητας και αλληλουχίας του κειμένου, εφόσον δί- νεται η απάντηση στο ερώτημα και βοηθάει τον αναγνώστη να κατανοήσει πώς ξε- διπλώνεται η συλλογιστική πορεία του πομπού. «- όσο και αν αντιτίθεται στις ενδόμυχες επιθυμίες μας-»: Πρόκειται για εμβόλιμο παρενθετικό σχόλιο του συγγραφέα που συμπληρώνει τα γραφόμενα. Δι- ακόπτεται, δηλαδή, ο λόγος για την παρεμβολή ανάμεσα στις παύλες παρενθετικής πρότασης. β) Παθητική σύνταξη: «Από την άλλη, σφραγίζεται από τον ίδιο τον άνθρωπο η ι- στορική πορεία του με πολέμους και αγριότητες, θεοποιούνται τα υλικά αγαθά και συντηρούνται η αδικία και οι ανισότητες.» Γ1. ΤΙΤΛΟΣ: «Η Φύση εκπέμπει SOS»: Ας ευαισθητοποιηθούμε! ΠΡΟΛΟΓΟΣ: Αφόρμηση από επίκαιρο γεγονός: 22 Απριλίου παγκόσμια ημέρα της γης. Συνοπτική αναφορά στη σημασία του φυσικού περιβάλλοντος για τον άνθρωπο κα- θώς και στα αίτια της οικολογικής καταστροφής. ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ Α: ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕΙ Η ΕΛΛΕΙΨΗ ΣΕΒΑΣΜΟΥ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΠΡΟΣ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ.  Ρύπανση της ατμόσφαιρας: μολυσμένο νέφος πάνω από μεγαλουπόλεις, ό- ξινη βροχή, καταστροφή του όζοντος, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, ηχο- ρύπανση.  Κλιματικές αλλαγές: αύξηση θερμοκρασίας, τήξη πολικών πάγων, ερημοποί- ηση περιοχών της γης.  Μόλυνση εδάφους: χημικά λιπάσματα και δηλητηριώδη φυτοφάρμακα.  Καταστροφή πανίδας και χλωρίδας: πολλά στρέμματα πρασίνου οικοπεδο- ποιούνται προκειμένου να λυθεί το στεγαστικό πρόβλημα. Χιλιάδες είδη ζώων και πουλιών εξαφανίζονται, η χλωρίδα και η πανίδα διαφοροποιούνται Ορόσημο3 με τη χρήση νέων τεχνικών της γενετικής μετάλλαξης και ελαττώνονται με απρόβλεπτες μακροπρόθεσμες συνέπειες.  Εξάντληση των παραδοσιακών ενεργειακών πηγών: η αλόγιστη σπατάλη των παραδοσιακών πηγών ενέργειας, λόγω των αυξανόμενων καταναλωτικών αναγκών έχει προκαλέσει την εξάντληση των μη ανανεώσιμων πηγών ενέρ- γειας.  Μόλυνση νερών και θαλασσών: απορρυπαντικά - φυτοφάρμακα, λύματα ανθρώπων, βιομηχανικά απόβλητα, ραδιενεργά κατάλοιπα μολύνουν τα νε- ρά και συγχρόνως καταστρέφουν ζώα και φυτά που ζουν μέσα στο νερό. Α- πόβλητα ή ατυχήματα πλοίων μολύνουν τις θάλασσες με κατάλοιπα πετρε- λαίου, χημικές ή ραδιενεργές ουσίες.  Στη φθίνουσα πορεία του το φυσικό περιβάλλον συμπαρασύρει και τα αρ- χαιολογικά μνημεία, που ύστερα από μακραίωνη ύπαρξη κινδυνεύουν από το σύγχρονο πολιτισμό.  Η τεράστια οικολογική καταστροφή έχει αντίβαρο και στον ίδιο τον άνθρω- πο: κλονισμός της σωματικής και ψυχικής υγείας (καρδιοπάθειες, αναπνευ- στικά προβλήματα, δερματίτιδες, καρκίνοι, άγχος, νευρικές παθήσεις).  Συνολικά θα λέγαμε πως υπάρχει άμεσος κίνδυνος επιβίωσης του ανθρώπου πάνω στη γη, ενώ η τεχνολογική πρόοδος μας δίνει την εντύπωση ότι η κα- θημερινή ζωή του ανθρώπου βελτιώνεται, το βιοτικό επίπεδο ανυψώνεται, στην πραγματικότητα η ποιότητα ζωής υποβαθμίζεται. ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ Β: ΤΡΟΠΟΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΜΕ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛ- ΛΟΝ  Οικογένεια: Διάλογος, μετάδοση του σεβασμού στο περιβάλλον, ενημέρωση παιδιών για το πρόβλημα, επισκέψεις στη φύση, διαμόρφωση οικολογικής συνείδησης.  Σχολείο: Ανθρωπιστική παιδεία, ευαισθητοποίηση των νέων για οικολογικά θέματα, ειδικό μάθημα για οικολογία, πρωτοβουλίες για δεντροφυτεύσεις, ανακύκλωση, πολιτιστικές εκδηλώσεις με θέμα το περιβάλλον.  Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του πολίτη από τα Μ.Μ.Ε.  Πολιτεία: Αυστηρά νομοθετικά μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος και πιστή εφαρμογή τους. (ανακύκλωση απορριμμάτων, απομάκρυνση βιομηχανιών από κατοικημένες πε- ριοχές, υποχρεωτική χρήση φίλτρων, μέτρα για προστασία των θαλασσών, πο- ταμών, λιμνών, ρύθμιση του κυκλοφοριακού προβλήματος στις πόλεις).  Τεχνολογία: Βιώσιμες προτάσεις από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας και Έρευνας, φωτοβολταϊκά συστήματα, ενεργειακά σπίτια, τεχνολογίες αντιρρύπανσης και απορρύπανσης, βιοκάυσιμα, στροφή σε εναλλακτικές ανανεώσιμες πη- γές ενέργειας: αιολική – ηλιακή.  Οικολογικό κίνημα – εθελοντισμός: Αφύπνιση της περιβαλλοντικής συνείδη- σης των πολιτών, οργανώνοντας τις αντιδράσεις τους και διεκδικώντας το καλύτερο δυνατό για τη διαφύλαξη της φύσης σε ρεαλιστικό επίπεδο. ΕΠΙΛΟΓΟΣ: Συνειδητοποίηση απ’ όλους του μεγέθους του προβλήματος, δράση εξατο- μικευμένη και συλλογική, επαναπροσδιορισμός των αξιών. Ορόσημο