Αποτελεί ένα από τα πλέον παρεξηγημένα ζώα μετά από το λύκο, όχι μόνο στη χώρα μας αλλά παγκοσμίως. Αν και ο χαρακτηρισμός ενός ανθρώπου με το όνομα του συγκεκριμένου ζώου υποδηλώνει άτομο ιδιαίτερης εξυπνάδας και ευφυΐας, παρόλα αυτά έχει κατηγορηθεί για πολύ περισσότερα απ’ όσα στην πραγματικότητα ευθύνεται και έχει κυνηγηθεί έντονα ως «επιβλαβές είδος» μέχρι το 1990. Το ζώο αυτό είναι το τσακάλι, ο μεγαλύτερος χερσαίος θηρευτής που υπάρχει στην Πελοπόννησο.

Το τσακάλι εξαπλώνεται σε περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας και στη Σάμο, με την τωρινή κατανομή του να αποτελεί μικρό τμήμα της παλαιότερης κατανομής του στον Ελλαδικό χώρο, ελέω κυνηγίου. Μοιάζει με σκύλο ή μικρό λύκο, αλλά είναι πιο λεπτόσωμο ζώο και με μακρύτερα αυτιά, με μήκος σώματος μέχρι και 1 μέτρο και βάρος μέχρι και 15 κιλά. Διαβιεί σε ελώδεις/ βαλτώδεις περιοχές, δάση, αγροτικές, ακόμα και περιαστικές περιοχές. Είναι δειλό και ανθρωπόφοβο ζώο και για το λόγο αυτό έχει υιοθετήσει κυρίως νυχτερινό τρόπο ζωής. Η παρουσία του γίνεται αντιληπτή κυρίως από το χαρακτηριστικό ουρλιαχτό του. Δημιουργεί κοινωνικές ομάδες αλλά απαντάται και μονήρες. Παρότι ανήκει στην Τάξη των «σαρκόφαγων», δεν είναι αποκλειστικά σαρκοφάγο ζώο. Μεγάλο μέρος της τροφής του αποτελεί η φυτική ύλη, ενώ περισσότερο χαρακτηρίζεται ως καιροσκόπος παρά ως ενεργός θηρευτής. 

Αν και δεν χαρακτηρίζεται πλέον ως «επιβλαβές είδος», παρόλα αυτά ακόμα δεν προστατεύεται σε εθνικό επίπεδο. Παρομοίως και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η προστασία του είναι «χαλαρή» καθώς περιλαμβάνεται στους καταλόγους ορισμένων συμβάσεων. Το τσακάλι επιτελεί ένα σημαντικότατο οικολογικό ρόλο στα οικοσυστήματα που διαβιεί, ιδιαίτερα στην Πελοπόννησο. Όντας ο μεγαλύτερος χερσαίος θηρευτής, «ρυθμίζει» τους πληθυσμούς των τρωκτικών και ερπετών, ενώ ως πτωματοφάγο ζώο καθαρίζει τη φύση από εστίες μολύνσεων. Η μεγάλη προσαρμοστικότητά του το καθιστά ικανό να επιβιώνει ακόμα και σε περιόδους με έλλειψη κυνηγιού, αφού αναπληρώνεται από φρούτα και καρπούς.  

Οι άμεσες πιέσεις πάνω στους πληθυσμούς του τσακαλιού (κυνήγι, δηλητηριασμένα δολώματα) αλλά και οι έμμεσες πιέσεις που δέχονται μέσω της συρρίκνωσης, υποβάθμισης και κατακερματισμού των βιοτόπων τους δεν αποτελούν εχέγγυα για την επιβίωση του τσακαλιού. Ένα μοναδικό είδος που στην αρχαιότητα είχε λατρευτεί ως θεότητα στην αρχαία Αίγυπτο, κινδυνεύει να περάσει στο παρελθόν της Ευρώπης.

Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού

Τμήμα Προστασίας & Διαχείρισης

Άστρος Αρκαδίας, 22001

Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22025 

Email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.Web:www.fdparnonas.gr

To ζώο της νέας ενότητας παρουσιάσεων αντιπροσωπευτικών ειδών πανίδας της περιοχής έχει το περίεργο «ονοματεπώνυμο» Ζαχαριάς Αλμυρής, είναι ψάρι και μόνο ευρέως γνωστό δεν είναι!!! Αυτό οφείλεται σε διάφορους παράγοντες: α)είναι είδος ψαριού χωρίς αλιευτική αξία, β)έχει πολύ μικρό μέγεθος που δεν ξεπερνά τα 4 εκατοστά, γ)έχει πολύ περιορισμένη γεωγραφική κατανομή.

Το τελευταίο είναι και το σημαντικότερο χαρακτηριστικό του συγκεκριμένου ζώου, τουλάχιστον από βιολογική και οικολογική αξία. Το είδος αυτό είναι ενδημικό της ΒΑ-Α Πελοποννήσου, δηλαδή, παγκοσμίως έχει καταγραφεί μόνο σε δύο τοποθεσίες της περιοχής αυτής. Οι τοποθεσίες αυτές περιλαμβάνουν την πηγή Κοκόση (Αλμυρή Κορινθίας) και την πηγή Μελιγού της λιμνοθάλασσας του Μουστού. Από δειγματοληψίες ιχθυολόγων φαίνεται ότι έχει εξαφανιστεί από την πρώτη τοποθεσία, με τη λιμνοθάλασσα του Μουστού να αποτελεί πλέον το μοναδικό σημείο καταγραφής μέχρι και σήμερα.

Το είδος διαβιεί σε υφάλμυρα νερά, με ελαφριά ροή και μικρό βάθος, όπου η υδρόβια βλάστηση του εξασφαλίζει κάλυψη και τροφή, η οποία αποτελείται από υδρόβια ασπόνδυλα. Eίναι ταχύτατος κολυμβητής και σχηματίζει κοπάδια. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του είναι ότι κατά την περίοδο της αναπαραγωγής στο σώμα του εμφανίζονται αδένες που του δίνουν μια πικρή γεύση, προστατεύοντας τα άτομα από τους θηρευτές τους.

Αναφορικά στο καθεστώς προστασίας του είδους, σε διεθνές επίπεδο χαρακτηρίζεται ως «Κρισίμως  κινδυνεύον» περιλαμβανόμενο στο συγγενικό είδος Aphanius fasciatus. Σύμφωνα με την Οδηγία 92/43 ΕΟΚ για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας (με μεταγενέστερες τροποποιήσεις) κατατάσσεται στο Παράρτημα ΙΙ αποτελώντας είδος προτεραιότητας για προστασία.

Η ανάγκη του για καθαρά ρέοντα υφάλμυρα νερά περιορίζει σημαντικά τα διαθέσιμα ενδιαιτήματα που μπορεί να ζήσει που είναι λιμνοθάλασσες και υφάλμυρες πηγές. Δεδομένου ότι πλέον καταγράφεται μόνο στη συγκεκριμένη τοποθεσία, προϋπόθεση για να εξακολουθήσει η λιμνοθάλασσα του Μουστού να «φιλοξενεί» αυτόν τον παγκοσμίως μοναδικό κάτοικο είναι η διατήρηση της υφιστάμενης κατάσταση του υγροτόπου. Δραστηριότητες που μπορεί να συρρικνώσουν την έκταση της λιμνοθάλασσας, να μειώσουν την παροχή της πηγής ή να ρυπάνουν τα νερά θα έχουν πιθανώς ως συνέπεια την οριστική εξαφάνιση του ψαριού αυτού και από την τελευταία περιοχή που έχει βρει καταφύγιο.

Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού

Τμήμα Προστασίας & Διαχείρισης

Άστρος Αρκαδίας, 22001

Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22025

Email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. Web: www.fdparnonas.gr

Φολόη

Την Κυριακή 10/11/2013 πραγματοποιήθηκε η εξόρμηση του ΣΑΟΟ στο δάσος της Φολόης. Το δάσος αυτό, με έκταση 50,000 στρέμματα, είναι το μεγαλύτερο δάσος δρυών στην Ελλάδα και ένα από τα μεγαλύτερα και ομορφότερα στην Ευρώπη. Βρίσκεται στα βορειοανατολικά  του Νομού Ηλείας, σε ένα υψίπεδο μέσου υψομέτρου 800 μέτρων, που φέρει την ονομασία Κάπελη.

Η Φολόη είναι γνωστή από τη μυθολογία διότι εκεί ο Ηρακλής πραγματοποίησε τον τέταρτο άθλο του, δηλαδή το κυνήγι του Ερυμάνθιου Κάπρου. Επίσης στον ίδιο χώρο εξελίσσεται η συνάντηση του Ηρακλή με τον Κένταυρο Φόλο και η μάχη του Ηρακλή με τους Κενταύρους -στη διάρκεια της οποίας εξοντώνονται οι Κένταυροι από τα δηλητηριασμένα βέλη του Ηρακλέους.

Στην πορεία του ΣΑΟΟ συμμετείχαν 85 ορειβάτες όλων των ηλικιών, οι οποίοι απόλαυσαν ένα υπέροχο φθινοπωρινό πολύχρωμο αριστούργημα. Η διαδρομή ξεκίνησε από την περιοχή της Δίβρης και, αφού πέρασε από το χωριό Κούμανι, κατέληξε λίγο έξω από το χωριό Λάλα. Η εξόρμηση ολοκληρώθηκε με απόλυτη ασφάλεια, παρά τον μεγάλο αριθμό των συμμετεχόντων οι οποίοι πιστεύουμε ότι ικανοποιήθηκαν πλήρως.

Οι φωτογραφίες ελήφθησαν από τον φωτογράφο Θεόδωρο Παπαγεωργίου, με την ευγενή άδεια του οποίου παρατίθενται.

Ο Φορέας Διαχείρισης όρους Πάρνωνα & υγροτόπου Μουστού διοργάνωσε το Σάββατο 18 Ιανουαρίου 2014, την πρώτη για τη φετινή χρονιά, εκδήλωση παρατήρησης και αναγνώρισης υδρόβιων πουλιών που βρίσκονται αυτήν την περίοδο στον υγρότοπο του Μουστού.
Αρκετοί επισκέπτες παρατήρησαν διάφορα είδη πουλιών και ενημερώθηκαν για την εξέχουσα σημασία του υγροτόπου Μουστού για την ορνιθοπανίδα σε ολόκληρη την περιοχή του Πάρνωνα.