Φιλοτεχνικός Τριπόλεως 18.6.2014 Κυρίες και Κύριοι, Αγαπητοί φίλοι και φίλες Δεν είμαι ο αρμόδιος να παρουσιάσω και πολύ περισσότερο να κρίνω ένα τέτοιο λογο-τεχνικό έργο, καθόσον οι γνώσεις μου σε τέτοια θέματα είναι περιορισμένες.

Δέχτηκα όμως να πω λίγα λόγια για να εκθέσω, επιλεκτικά, τα ερεθίσματα και τους προβληματισμούς, που α-ποκομίζει ο άμοιρος της λογοτεχνίας αναγνώστης,εν αντιθέσει με τους προλαλήσαντες Η πρώτη μου εντύπωση είναι ότι ο αγαπητός και εκλεχτός συνάδελφος Μιχάλης – Α-λέξανδρος Μαλαχιάς αναδεικνύεται άξιος συνεχιστής μιας μεγάλης παράδοσης γιατρών, οι οποίοι διέπρεψαν και ως σπουδαίοι λογοτέχνες, όπως ο Στέλιος Σπεράντζας με την αξιόλο-γη προσφορά του στην παιδική λογοτεχνία μας, ο γιατρός Πέτρος Αποστολίδης, ο γνωστός με το λογοτεχνικό του ψευδώνυμο Παύλος Νιρβάνας, ο επιφανής διηγηματογράφος και μυ-θιστοριογράφος Ανδρέας Καρκαβίτσας, που θεωρείται ένας από τους θεμελιωτές της Νεο-ελληνικής πεζογραφίας, που καλλιέργησε και πλούτισε συνάμα τη δημοτική λογοτεχνική μας γλώσσα στα λόγια της πλώρης, ο Βρετανός γιατρός από τη Σκωτία, διεθνώς γνωστός, Κρό-νιν, ο οποίος έγινε πασίγνωστος με τα υπέροχα μυθιστορήματά του «Το Κάστρο», «Τα άγου-ρα χρόνια», «Οι περιπέτειες σε δύο κόσμους» κ.α., τα οποία οι παλαιότεροι διαβάσαμε στα νεανικά μας χρόνια. Για να μη πλατειάσω περιορίζομαι, ενδεικτικά, στα λίγα αυτά ονόματα, αρκετά όμως για να υπενθυμίσουν τη μεγάλη προσφορά και συμμετοχή των γιατρών στον το-μέα της λογοτεχνίας. Φαίνεται ότι η στενή και άμεση επαφή του γιατρού με τον πάσχοντα άν-θρωπο την ώρα του πόνου αφυπνίζει, σαν ενδορφίνες και καλλιεργεί ευαίσθητες χορδές καλ-λιτεχνικής δημιουργίας, που διαφορετικά θα έμεναν άγνωστες. Εδώ επιτρέψτε μου να προσθέσω τον αείμνηστο Ιατρό και Δήμαρχο Τριπόλεως Παναγιώτη Αλεξόπουλο με τα βι-βλία του, «ότι θυμάμαι» και το επόμενο «όσα ξέχασα», ακόμη και τον συντοπίτη μας καθηγητή Χειρουργικής Γιάννη Παπαδημητρίου με τις «ιατρικές μνήμες» του. Και επανέρχομαι τώρα στο αγαπητό μας Ιατρό Μιχάλη Μαλαχιά, που είχα την τιμή να κοσμεί την Ορθοπαιδική κλινική του Παναρκαδικού Νοσοκομείου, που διευθύνω με το μυθι-στόρημά του το «Πικραμύγδαλο», που επεκτείνεται σε 500 και πλέον σελίδες. Ο μύθος του έργου, που είναι το πρωταρχικό στοιχείο της αφήγησης αναπτύσσεται σε πολλά επίπεδα χώ-ρου και χρόνου, και αυτό είναι γνώρισμα του πραγματικού σπουδαίου λογοτεχνήματος. Είναι πολυπρόσωπο και οι ανθρώπινοι χαρακτήρες διαγράφονται με πληρότητα και ακρίβεια, που εκφράζουν τις σκέψεις και τη φιλοσοφία του συγγραφέα. Μια πρώτη επαφή με το έργο δίνει στον αναγνώστη την εντύπωση ότι πρόκειται για ένα ψυχολογικό μυθιστόρημα. Και είναι πράγματι κατά ένα μέρος ψυχολογικό με την πιο βα-θιά σημασία του όρου. Δεν μένει απλώς στην επιφάνεια της συμπεριφοράς των ανθρώπων, αλλά εισδύει βαθιά στο μυαλό των ηρώων του, μελετάει τη λειτουργία του, εισέρχεται στην ψυχολογία του βάθους, στις εκρήξεις του Υποσυνείδητου και του Ασυνείδητου, στα άλματα της λογικής έως και την παράνοια. Διαβάζω ένα μικρό κομμάτι από τη σελίδα 242: «Εσύ θέ-λεις να με μπουκώσεις χάπια νευροληπτικά που με αποκοιμίζουν. Χαυνώνουν τη σκέψη, σκοτώνοντας τη διαύγεια της τρέλας μου. Μια κορτιζόνη θέλεις να μου χορηγήσεις. Μια κορτι-ζόνη διανοητική. Που ευτυχώς δεν έχει ανακαλυφθεί ακόμη στην επιτυχία της πρωτότυπης. (ο συγγραφέας φαίνεται εδώ ότι δεν συμπαθεί τα γενόσημα). Μια κορτιζόνη που θα σκότωνε τις παράλογες σκέψεις μου. Γλυκά θα τις αποκοίμιζε. Μια κορτιζόνη που θα με επανέντασσε στο σύστημα». Παρουσιάζεται ανάγλυφα εδώ και σε πολλές άλλες σελίδες ο κατακερματισμός του εσωτερικού κόσμου του ανθρώπου της εποχής μας. Πολύ μπερδεμένος και κομματιασμένος ο σημερινός άνθρωπος. Το «κατακερματίζεσθαι την ουσίαν» είναι η σύγχρονη ασθένεια. Α-ποτέλεσμα της καταναλωτικής εποχής μας και επιδίωξη εκείνων που διαθέτουν και κινούν τα νήματα και τα μέσα της Εξουσίας. Δεν μένει όμως ο συγγραφέας στην ψυχολογική περιγραφή των προσώπων. Γρήγορα περνάει στην κοινωνική ψυχολογία και αγγίζει σχεδόν όλα τα σύγχρονα θέματα, που απασχο-λούν την επιστήμη της κοινωνιολογίας. Καταπιάνεται με τα επίκαιρα κοινωνικά προβλήματα και τα σημερινά πολιτικά ζητήματα, όπως για παράδειγμα η μορφή της Εξουσίας, καθώς λει-τουργεί σήμερα, η οποία για να διατηρηθεί και να επιβληθεί ισοπεδώνει και μαζοποιεί τον άν-θρωπο και τον μεταβάλλει σε παθητικό δέκτη των εντολών της. Και προτείνει αντίσταση: «Δεν πολεμάμε τον σημερινό άνθρωπο. Πολεμάμε τους μηχανισμούς, συνειδητούς ή ασυνείδη-τους, της μαζοποίησής μας. Αγωνιζόμαστε για τον αυριανό άνθρωπο. Αγωνιζόμαστε ενάντια στα αδιέξοδα της γενιάς μας». Παραθέτω ένα σχετικό απόσπασμα από την σελ. 170, όπου ο ήρωας του προτείνει την ανα-τροπή της κάθε σάπιας κατάστασης, του οποιουδήποτε κατεστημένου έχει επικρατήσει: «Σε έναν κόσμο ανεστραμμένο έπρεπε ο ανατρέπων να δράσει στο πνεύμα του. Δηλαδή να προ-τείνει στη διαστρεβλωμένη εικόνα της κοινωνίας, που προτάσσει η εξουσία, μια νέα στρέ-βλωση. Να προτείνει το ανάποδο τού κοινωνικά αποδεκτού. Το ανάποδο του διαστρεβλωμέ-νου. Μόνο έτσι ο κοιμισμένος δέκτης θα αμφισβητήσει το κοινωνικά αποδεκτό, δηλαδή το εξ αρχής διαστρεβλωμένο. Το ανάποδο του ανάποδου είναι το ίσιο. Είναι το φυσιολογικό. Ή πιο απλά δυό αρνήσεις μια κατάφαση. Είναι η λυτρωτική αλήθεια για αυτόν που θα αφυ-πνιστεί, που θα βρει τη δύναμη και την έμπνευση να ανοίξει τα σφαλιστά βλέφαρα». Σε άλλα σημεία, στο κεφάλαιο «Καθρέπτες», ερμηνεύει κοινωνικές παθογένειες, που σήμερα γίνονται πιο έντονες εξαιτίας της ανεξέλεγκτης μετανάστευσης: «Τσέχες, Ρουμάνες, Ουκρανές και Ουγγαρέζες είχαν εισβάλει στη σκηνή, με κάθε είδους προστασία γύρω τους. Και ο κόσμος αγαπούσε πάντα το νέο, το εξωτικό, το φτηνό. Και η τέχνη της Εταίρας, η τέχνη του διεφθαρμένου έρωτα, παραδόθηκε αμαχητί στην ανατολικοευρωπαϊκή φράξιά του» (σελ.225). Το έργο αυτό του αγαπητού μας γιατρού σαλπίζει μια ειρηνική κοινωνική επανάσταση. Η μέθοδος του είναι το ξεγύμνωμα της κάθε παθογένειας, που έχει επικρατήσει, η αποκάλυψη και το μαστίγωμα της υποκρισίας, για να έρθει η ανατροπή του κατεστημένου. Εν κατα-κλείδι θα έλεγα ότι το «Πικραμύγδαλο» μπορεί να χαρακτηρισθεί κοινωνικό μυθιστόρημα με την επισήμανση ότι τα κοινωνικά προβλήματα, τα οποία προσεγγίζει λογοτεχνικά, είναι και αντικείμενο των ανθρωπολογικών και κοινωνιολογικών σπουδών. Οι απόψεις όμως του συγγραφέα υποβάλλονται έμμεσα και αβίαστα, όπως σε κάθε έργο τέχνης. Τελειώνω με την παρατήρηση ότι χρησιμοποιεί εύστοχα πολλές ιατρικές λέξεις και ο-ρολογίες, που δίνουν ενάργεια στη γραφή και πλουτίζουν το λεξιλόγιο του έργου. Όπως για παράδειγμα «ισοηλεκτρική γραμμή» (=για το καρδιογράφημα σε νεκρό). Το «τυχαίο άγγιγμα του οπισθέναρος» (=για τη γνωστή περιοχή της παλάμης κοντά στο μικρό δαχτυλάκι). Η «δυ-σκοίλια κατάσταση». Το «αντεστραμμένο είδωλο στον αμφιβληστροειδή» και πολλές άλλες από την επαγγελματική του γλώσσα. Δυό μόνον λόγια για τον συγγραφέα. Τελείωσε την Ιατρική, Έκανε Αγροτικό στην απο-μακρυσμένη Ικαρία. Ξεκίνησε Χειρουργική στην Κυπαρισσία, συνέχισε την Ορθοπαιδική στο Παναρκαδικό και ολοκλήρωσε στην Πανεπιστημιακή του Αγία Όλγα. Δεν σταμάτησε εδώ, τε-λείωσε το Πολιτικό τμήμα της Νομικής Αθηνών, για να εγγραφεί και να σπουδάζει στο Πά-ντειο. Αυτό εγώ βαφτίζω πραγματική «δια βίου μάθηση». Εύγε σου. Συγχαίρω τον αγαπητό συνάδελφο και του εύχομαι καλή συνέχεια και λαμπρή εξέλιξη σε όλους τους πολυποίκιλους τομείς! Μια δική μου σκέψη. Το πικραμύγδαλο, είναι γνωστό στους γιατρούς ότι περιέχει Υ-δροκυάνιο. Πολύ επικίνδυνο δηλητήριο. Αλλά συνάμα το κύριο συστατικό του πιο ηδύγευ-στου ποτού του γνωστού Αμαρέτο. Ο συνδυασμός είναι μια ανατροπή, για τον αντισυστημικό συγγραφέα . Έρρωσο !

Δημοσθένης Σωτηρόπουλος Συν. Δ/ντής Ορθοπαιδικής Παναρκαδικού Νοσοκομείου